Studenci korzystają z legitymacji studenckich. Na podstawie art. 74 ust. 4 ustawy z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U.2020.85) uczelnia wydaje studentowi legitymację studencką. Ciąży na niej taki obowiązek, co wynika z użycia przez ustawodawcę wyrażenia „wydaje”.

Od skreślenia z listy studentów można się odwoływać>>

Zgłoszenie ucznia lub studenta do ubezpieczenia zdrowotnego>>

 

Ważność legitymacji studenckiej

Zgodnie z par. 20 ust. 1 rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 27 września 2018 r. w sprawie studiów legitymacja studencka:

  1. jest wydawana w formie elektronicznej karty procesorowej, zwanej dalej "elektroniczną legitymacją studencką";
  2. może być dodatkowo wydawana w formie dokumentu elektronicznego przechowywanego i okazywanego przy użyciu publicznej aplikacji mobilnej, zwanego dalej "mLegitymacją studencką".

 

Przepisy przewidują, iż mLegitymacja studencka może być wydana studentowi, któremu nadano numer PESEL, na jego wniosek. Ponadto wydanie elektronicznej legitymacji studenckiej odnotowuje się w rejestrze wydanych legitymacji, w którym wpisuje się:

Rejestr może być prowadzony w postaci elektronicznej.

Zgodnie z par. 21 ust. 1 rozporządzenia ważność elektronicznej legitymacji studenckiej potwierdza się co semestr przez aktualizację danych w układzie elektronicznym oraz umieszczenie w kolejno oznaczonych polach legitymacji hologramu, sporządzonego zgodnie z opisem określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia. Hologram ten uznano za druk ścisłego zarachowania.

Zniżki dla studenta z legitymacją

Legitymacja studencka ma wartość nie tylko sentymentalną. Pozwala na identyfikację studenta i umożliwia mu wykazanie statusu studenta. Jest to szczególnie istotne, jeśli student chciałby korzystać z ulgowych przejazdów środkami komunikacji publicznej. W szczególności na podstawie art. 105 ustawy studentowi przysługuje prawo do korzystania z 50 proc. ulgi w opłatach za przejazdy publicznymi środkami komunikacji miejskiej. Przykładowo, okazując legitymację, może on udowodnić np. również, że posiada prawo do uzyskania zniżkowych biletów do kina lub może korzystać z promocyjnych zakupów podręczników naukowych.

Możliwość korzystania z legitymacji studenckiej jest ograniczona, skoro dokument ten ma na celu potwierdzić, że dana osoba studiuje. Z przepisu par. 21 ust. 3 rozporządzenia wynika, że elektroniczna legitymacja studencka zachowuje ważność nie dłużej niż do dnia ukończenia studiów, zawieszenia w prawach studenta lub skreślenia z listy studentów, a w przypadku absolwentów studiów pierwszego stopnia - do dnia 31 października roku ukończenia tych studiów.

Czytaj w LEX: Ziółkowska Agnieszka, Zaskarżalność rozstrzygnięć rektora o zawieszeniu studenta w prawach >

Z regulacji wynika jednocześnie, że mLegitymacja studencka jest ważna w okresie ważności elektronicznej legitymacji studenckiej. Powyższe oznacza więc, że z chwilą obrony pracy licencjackiej student nie traci prawa do korzystania z tego dokumentu. Dla stosowania wskazanych regulacji kluczowe jest więc to, czy student studiuje na studiach jednolitych magisterskich, studiach pierwszego lub drugiego stopnia.

Warto zwrócić uwagę, że w świetle art. 109 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do dnia 31 października roku, w którym ukończyła te studia, z wyłączeniem prawa do świadczeń, o których mowa w art. 86 ust. 1 pkt 1-4. Innymi słowy, jeśli student obronił pracę licencjacką w maju, może do 31 października tego roku korzystać z wydanej mu legitymacji studenckiej. Oczywiście, może on zdecydować się na jej wcześniejszy zwrot (np. zaraz po obronie pracy licencjackiej), ale być może bardziej korzystnym będzie podjęcie decyzji o jej zatrzymaniu na okres kilku miesięcy.

 


Unieważnienie mLegitymacji

W par. 21 ust. 5 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów przewidziano regulacje dotyczące unieważnienia mLegitymacji studenckiej. Unieważnienie następuje:

  1. w przypadku utraty ważności elektronicznej legitymacji studenckiej;
  2. w przypadku przeniesienia się studenta do innej uczelni;
  3. na wniosek studenta, w szczególności w przypadku jej utraty na skutek uszkodzenia, nieprawidłowego działania lub utraty urządzenia mobilnego, w którym była przechowywana.

Natomiast mLegitymację studencką wydaje się ponownie w przypadku:

  1. potwierdzenia ważności elektronicznej legitymacji studenckiej, o którym mowa w ust. 1;
  2. stwierdzenia w niej błędów lub omyłek;
  3. unieważnienia w przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 3.

Sprawdź w LEX: Czy przysługuje świadczenie z funduszu alimentacyjnego dla studenta, któremu udzielony został urlop dziekański? >

W pandemii automatyczne przedłużenie legitymacji

Warto zwrócić uwagę na problem ważności legitymacji studenckich w dobie pandemii. Jak wynika z art. 51b ust. 4 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w przypadku ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania uczelni, w okresie tego ograniczenia lub zawieszenia oraz przez 60 dni po jego zakończeniu, legitymacje studenckie i legitymacje służbowe nauczycieli akademickich są ważne, bez konieczności potwierdzania ich ważności. Przepis stosuje się również do legitymacji, które utraciły ważność w okresie 30 dni poprzedzających ograniczenie lub zawieszenie funkcjonowania uczelni.

Sprawdź w LEX: Czy w przypadku umowy zlecenia ze studentem wolno przechowywać ksero legitymacji studenckiej w celu udokumentowania prawa do nieopłacania składek ZUS? >

 

Utrata statusu studenta oznacza konieczność zgłoszenia do ZUS

Osoba, która utraciła status studenta, a pracuje na umowie zlecenia, musi zostać zgłoszona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (umowa ta będzie bowiem w tym przypadku jedynym tytułem ubezpieczenia). Trzeba to zrobić w ciągu 7 dni, od utraty statusu studenta, należy też pamiętać o momencie pomiędzy studiami I i II stopnia - wtedy też konieczne jest zgłoszenie na czas przerwy pomiędzy studiami. Oczywiście to sam zainteresowany musi powiadomić niezwłocznie o tym fakcie zleceniodawcę.

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Oświadczenie studenta/ucznia dla potrzeb ustalenia obowiązku ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego >

 

Sprawdź w LEX: Jak oskładkować wynagrodzenie za pełen miesiąc osoby, która w danym miesiącu obroniła pracę magisterską, a tym samym utraciła status studenta? >

Kluczowym momentem jest dzień obrony (pracy magisterskiej lub licencjatu). Składki są odprowadzane następnego dnia po po obronie - zleceniobiorca do 26 r. ż. zwolniony jest też z podatku do kwoty 85 528 zł rocznie. Co istotne, nie ma tu znaczenia, do kiedy ważna jest jego legitymacja studencka, jeżeli obroni się w czerwcu, podlega ubezpieczeniom społecznym od dnia obrony, nawet jeżeli ma "podstemplowaną" legitymację do października. Osoby pracujące na umowach o pracę, niezależnie od statusu studenta, mają pobierane wszystkie składki.

Sprawdź w LEX: Na jakich zasadach zatrudnić cudzoziemca, który utracił status studenta i nie uzyskał statusu absolwenta? >