– Wśród przedstawicieli uczelni trwają właśnie dyskusje, czy będą mogły wywiązać się z nowego obowiązku. Mają wątpliwości, czy zamieszczanie prac w systemie jest zgodne z prawem – przyznaje dr Sybilla Stanisławska-Kloc z Instytutu Prawa Własności Intelektualnej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

 

Środowisko prawnicze również nie jest do końca przekonane jak odnieść się do proponowanych przez ministerstwo zmian. W kwestii legalności gromadzenia de facto prac autorskich absolwentów przedstawiają oni odmienne poglądy.

 

 

Praca dyplomowa jest utworem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przez co – w razie braku odmiennej regulacji ustawowej – wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji ma autor. Przepisy prawa autorskiego oraz dotyczące szkolnictwa wyższego nie regulują wyraźnie, na jakiej podstawie uczelnia korzysta obecnie z pracy dyplomowej studenta. Można przyjąć, że odbywa się to na podstawie licencji nieodpłatnej i niewyłącznej, udzielonej przez autora w sposób dorozumiany. Przy czym sposób korzystania z utworu określa jego charakter i przyjęty zwyczaj, który można odtworzyć m.in. z regulaminu studiów. Prawo autorskie wyraźnie wskazuje, że licencja może dotyczyć tylko tych pól eksploatacji, które są znane w chwili jej udzielenia. Natomiast jeśli ta kwestia nie jest określona w licencji – uprawniony z niej nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu. Nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym wprowadza ogólnopolskie repozytorium pisemnych prac dyplomowych, będące nowym zakresem eksploatacji prac dokonywanej przez podmioty trzecie wobec relacji student–uczelnia (m.in. ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego) - Mateusz Jan Stańczyk

 

 

 

Przekazanie treści pracy dyplomowej do ogólnopolskiego repozytorium prac dyplomowych nie jest jednoznaczne z jej publicznym udostępnieniem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dostęp do treści pracy jest ograniczony do relatywnie wąskiego grona osób, które mogą się z nią zapoznać wyłącznie pod kątem wykrycia ewentualnego plagiatu. Takie wykorzystanie utworu, jakim jest praca dyplomowa, w moim przekonaniu nie stanowi naruszenia osobistych praw autorskich absolwenta.

 

 

Jestem zdania, że przekazanie treści pracy dyplomowej do ogólnopolskiego repozytorium prac dyplomowych nie stanowi również naruszenia majątkowych praw autorskich studenta. Podstawowym narzędziem ustawodawcy jest w tym zakresie instytucja dozwolonego użytku prywatnego oraz publicznego. Wśród przepisów o dozwolonym użytku publicznym (art. 24–35 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) brak regulacji, która wprost odnosiłaby się do omawianej sytuacji. Uważam jednak, że przez analogię można by stosować choćby art. 332, który stanowi, że wolno korzystać z utworów dla celów bezpieczeństwa publicznego lub na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub prawodawczych oraz sprawozdań z tych postępowań - dr Michał Matuszczak

 

Pogląd Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 

 

– Uzyskanie zgody studenta czy absolwenta na przekazanie pracy dyplomowej do repozytorium byłoby konieczne, gdyby nie był to obowiązek ustawowy – wskazuje Łukasz Szelecki, rzecznik prasowy MNiSW.

 

Podkreśla również, że praca nie będzie wykorzystywana przez inne osoby. Nastąpi jedynie sprawdzenie, czy zawarte w niej treści nie zostały użyte przez innych broniących się studentów.

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna