Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę do 31 stycznia 2019 r. Pracuje od dnia 22 lutego 2014 r. Zdał egzamin na aplikację radcowską i złożył wniosek o wpis na listę aplikantów radcowskich. Od dnia wpisu na tę listę uzyska status aplikanta radcowskiego. Z art. 34 ustawy o radcach prawnych wynika, że może on za zgodą pracodawcy odbywać aplikację radcowską i wtedy zachowuje prawo do wynagrodzenia.

  • Czy zgoda musi być wyrażona w konkretnej formie?
  • Czy pracodawca może ją odwołać? 
  • Jakie zajęcia usprawiedliwią nieobecność pracownika w miejscu pracy?
  • Jak należy postąpić w przypadku, gdy pracodawca nie wyrazi zgody?

 

Status aplikanta radcowskiego a umowa o pracę

Odpowiedź
Zgoda pracodawcy nie musi być wyrażona żadnej konkretnej formie. Może ona zostać wyrażona ustnie lub nawet w sposób domniemany, np. w takiej sytuacji gdy pracownik poinformuje o chęci odbywania aplikacji, a pracodawcy nie odmówi mu lub przyjmie to do wiadomości i przemilczy. Ze względów dowodowych najbardziej wskazana jest forma pisemna.
Pracodawca może odwołać zgodę na odbywanie aplikacji przez pracownika, ale zostanie to wówczas potraktowane jako jednostronne wypowiedzenie przez pracodawcę warunków pracy i płacy.
Nawet jeżeli pracodawca nie wyrazi zgody na odbywanie aplikacji, to pracownikowi i tak przysługuje prawo do zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych związanych z aplikacją, jednakże już bez zachowania prawa do wynagrodzenia.
Do zajęć, które usprawiedliwiają nieobecność pracownika w związku z odbywaną aplikacją z pewnością można zaliczyć uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych, praktykach w prokuraturze i sądach, udział w obowiązkowych egzaminach w toku aplikacji, a także odbycie praktyk pozasądowych, o ile nie jest możliwe ich odbycie u aktualnego pracodawcy.
Zgodnie z art. 34 ust. 1-2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 z późn. zm.) - dalej u.a.r., pracownikowi wpisanemu na listę aplikantów radcowskich, który uzyskał zgodę pracodawcy na odbywanie aplikacji radcowskiej, przysługuje zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Pracownikowi wpisanemu na listę aplikantów radcowskich, który nie uzyskał zgody pracodawcy na odbywanie aplikacji radcowskiej, przysługuje zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych bez zachowania prawa do wynagrodzenia.
Z kolei w myśl art. 35 pkt 1 u.a.r. do obowiązków aplikanta radcowskiego należy m.in. uczestniczenie w przewidzianych programem zajęciach teoretycznych i praktycznych.

Do wskazanego przepisu odniósł się również SN w wyroku z dnia 13 czerwca 2012 r., II PK 315/11, gdzie wskazał, że pracodawca nie może zakazać pracownikowi podjęcia aplikacji, ale jeśli nastąpi to bez wcześniejszego poinformowania przełożonych, trzeba je traktować jako jednostronną zmianę warunków zatrudnienia.
Aplikant ma obowiązek uczestniczyć w zajęciach teoretycznych (najczęściej jest to jeden dzień w tygodniu, zajęcia odbywają się od godzin porannych do popołudniowych, czasami również w soboty) i praktycznych (praktyki odbywają się w kancelariach radców prawnych, sądach, prokuraturach itp., również obejmują jeden dzień w tygodniu, łącznie zwykle 40 dni w ciągu I roku aplikacji).
Aplikant ma prawo do zwolnienia od pracy i nie jest to zależne od zgody pracodawcy. Okres takiej nieobecności jest usprawiedliwiony. Co więcej, pracownik nie musi w tym celu składać żadnego wniosku urlopowego, wystarczy jedynie, że poinformuje o tym pracodawcę z odpowiednim wyprzedzeniem, uzasadnionym okolicznościami oraz wcześniejszą wiedzą o terminach zajęć i obowiązkowych praktyk.
Jeżeli pracodawca wyraził już zgodę na odbywanie aplikacji przez pracownika, to jej odwołanie zostanie potraktowane jako wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy na zasadzie art. 42 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Dowiedz się więcej z książki
Akta cywilne dla aplikantów
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł