Zgodnie z przepisami co do zasady wynagrodzenie ryczałtowe po zawarciu umowy nie ulega zmianie, żadna ze stron nie ma prawa domagać się obniżenia ani podwyższenia wynagrodzenia, nawet jeżeli w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.
Wyjątek w tym zakresie został przewidziany, ale tylko dla przyjmującego zamówienie w ramach umowy o dzieło. Mianowicie, gdyby wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziło przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, może on zwrócić się do sądu o podwyższenie ryczałtu lub o rozwiązanie umowy. Zamawiający nie ma analogicznych uprawnień.
Zgodnie z wyrokiem SN z 12 kwietnia 2013 r., IV CSK 568/12 (LexisNexis nr 6752053), przyjmujący zamówienie w zasadzie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego. Tylko bowiem w razie zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, gdy wykonanie dzieła naraziłoby przyjmującego zamówienie na rażącą stratę, może on wytoczyć powództwo o podwyższenie ryczałtu lub nawet o rozwiązanie umowy. Powództwo z art. 632 § 2 k.c. występuje w dwóch postaciach: a) o zmianę prawa – podwyższenie ryczałtu, b) o zniesienie stosunku prawnego – rozwiązanie umowy o dzieło. W tym pierwszym wypadku wyrok ma jednocześnie charakter wyroku konstytutywnego i wyroku zasądzającego, gdyż dopiero sąd nakłada na zamawiającego obowiązek zapłacenia podwyższonego ryczałtu.
Sąd Najwyższy wypowiedział się także w zakresie określenia znaczenia rażącej straty uprawniającej do korekty wynagrodzenia. Wykonawca może domagać się podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego ustalonego w umowie z zamawiającym, jeśli wykonanie dzieła groziłoby mu rażącą stratą, przy czym nie musi to być koniecznie strata, która zachwiałaby jego kondycją finansową czy groziła mu upadłością (wyrok SN z 15 listopada 2006 r., CSK 251/06, LexisNexis nr 1034620).

Klauzula o zakazie konkurencji musi określać odszkodowanie>>

Dowiedz się więcej z książki
Metodyka sporządzania umów gospodarczych
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł